4721 sayılı Türk Medeni kanunun düzenlediği genel boşanma sebepleri; evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK.m.166 f.I-II) ,anlaşmalı boşanma (TMK.m.166 f.III) ve eylemli ayrılık sebebi ile boşanma (TMK.m.166 f.IV) dır. Anlaşmalı Boşanma, Türk Medeni Kanununu düzenlendiği genel boşanma sebepleri içindedir, aynı zamanda mutlak boşanma sebebidir.
Anlaşmalı boşanmanın ‘’genel boşanma sebepleri’’ arasında bulunmasının gerekçesi ise eşlerin birlikte başvurmasının evlilik birliğinin temelinden sarsıldığına ilişkin karine olgusunu taşımasından ileri gelmektedir. Ortak hayatın çekilmez olduğuna dair kanaatle boşanma kararı verilmesi sonucunu doğurmaktadır.
TMK.m.161-165 maddeleri beş adet özel boşanma sebebi saymıştır.Bunlar, zina, pek kötü veya onur kırıcı davranış, hayata kast, suç işleme ve haysiyetsiz hayat sürme, terk ve akıl hastalığıdır. Özel boşanma sebepleri kanunda sınırlı sayıda belirlenmiştir. Bu boşanma nedenlerinden birine dayalı olarak açılan boşanma davasında bu olgunun ispatlanması gerekmektedir.
Anlaşmalı boşanmaya ilişkin hükümler gerek 743 sayılı Türk Medeni Kanununda 134/3 maddesinde gerekse de 4721 sayılı MK.m.166/3 maddesinde ‘’evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması yahut bir eşin diğer eşin açtığı davayı kabul etmesi halinde evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır’’105.Bu halde boşanma kararı verilebilmesi için hakimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.
Hakim tarafların ve çocukların menfaatini nazara alarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca kabulü halinde boşanmaya hükmolunur. Tarafların ikrarı hakimi bağlayamayacağı hükmü uygulanmaz.
Burada madde incelemesine bakarsak; hakim kusur araştırması yapmamakta, irade ilkesi doğrultusunda eşlere, önceden belirledikleri koşullara uyarak süratli bir biçimde evlilik birliğini sona erdirme imkanı tanımaktadır.
Burada kanun koyucu; tarafların iradesi göz önüne alınarak belli koşulların gerçekleşmiş olması durumunda evlilik birliğinin sarsılması ilkesini destekliyorum düşüncesindedir.
Anlaşmalı boşanmada özel olguların ileri sürülmesi ve bu olguların kanıtlanması gerekmemekte olup, anlaşmalı boşanma her iki tarafın da mutabakat sağladığı genel boşanma olarak tanımlamaktadır. Anlaşmalı boşanma genel boşanma sebebidir.
***Yüksek Lisans Tezinden alınmıştır: Zeynep YARGIÇ. “Türk Hukuku‘nda Anlaşmalı Boşanma Davası Ve Hukukı̇ Sonuçları” Yüksek Lı̇sans Tezı̇-1600007208, İstanbul Kültür Ünı̇versı̇tesı̇ Lı̇sansüstü Eğı̇tı̇m Enstı̇tüsü, Tez Danışmanı : Dr. Öğr. Üyesi Nihal URAL, Mayıs 2020
No Comments